ارث از مادر چگونه تقسیم می‌شود؟

تأیید شده توسط وکلای متخصص آی دادرس

محتوای این مقاله صرفا برای افزایش آگاهی شماست. قبل از هرگونه اقدام، جهت راهنمایی از وکلای آی دادرس مشاوره بگیرید.

سوال بسیاری از افراد درباره میزان ارث فرزندان از مادر خود این است که چگونه این ارث تقسیم می‌شود. به طور کلی، سهم‌الارث پسرها دو برابر دخترهاست، و این قاعده چه در ارثیه مادر و چه پدر تفاوتی ندارد. با توجه به اینکه سوالات زیادی در این زمینه مطرح می‌شود، در این مقاله به بررسی قواعد کلی تقسیم ارث از مادر پرداخته شده است.

نحوه تقسیم ارث مادر بین فرزندان

بر اساس ماده ۹۰۷ قانون مدنی، در صورتی که مادری فوت کند و والدین او (پدر و مادر) نیز فوت کرده باشند و یک یا چند فرزند داشته باشد، ارث او به شکل زیر تقسیم می‌شود:

اگر فقط یک فرزند داشته باشد (پسر یا دختر)، تمام ترکه مادر به همان فرزند می‌رسد.

اگر چند فرزند وجود داشته باشد که همه پسر یا همه دختر باشند، ارث به صورت مساوی بین آن‌ها تقسیم می‌شود.

اگر برخی از فرزندان پسر و برخی دختر باشند، سهم پسر دو برابر دختر خواهد بود.

ارث طلا

طلای به جا مانده از متوفی زن معمولاً از جمله موارد مهم در تقسیم ارث است. طبق قانون، طلا نیز مانند سایر اموال، جزو دارایی‌های متوفی محسوب شده و باید به نسبت سهم‌الارث تقسیم گردد. اگر تنها یک وارث وجود داشته باشد، تمامی طلا به همان فرد خواهد رسید. اما اگر چند وارث از طبقات قانونی وجود داشته باشند، طلا به نسبت سهم قانونی بین آن‌ها تقسیم خواهد شد.

اگر طلایی که در تملک زن بوده و به عنوان هدیه توسط همسرش به او داده شده باشد و مورد وصیت قرار گیرد، یک‌سوم از آن به نفع وارث مورد وصیت تقسیم خواهد شد. اما اگر به عنوان امانت در اختیار زن قرار داشته باشد، مانند سایر اموال بین وراث تقسیم می‌شود.

قانون ارث مادر

طبق قانون، تقسیم ارث مادر میان فرزندان به این صورت است که سهم‌الارث پسر دو برابر سهم‌الارث دختر خواهد بود. این قاعده در فتاوای فقهای قدیم و جدید شیعه نیز به همین شکل بیان شده است.

اگر تنها وراث موجود برادران یا خواهران مادری باشند، ارث به صورت مساوی بین آن‌ها تقسیم می‌شود. به این معنی که در صورت عدم حضور وراث طبقه اول، نوبت به طبقه دوم مانند خواهر و برادر مادری می‌رسد و ارث به‌طور مساوی میان آن‌ها تقسیم می‌گردد.

تقسیم ارث زن بدون فرزند

اگر زنی فوت کند و فرزندی نداشته باشد:

نصف اموال او به همسرش خواهد رسید و مابقی بین سایر وراث تقسیم می‌شود.

اگر زن فوت کند و دارای فرزند باشد:

یک چهارم اموال به شوهر و باقی میان فرزندان تقسیم خواهد شد.

اگر زن فوت کند و فقط همسرش زنده باشد:

تمام اموال به همسر می‌رسد.

اگر مرد فوت کند و تنها همسرش زنده باشد:

یک‌چهارم اموال به زن می‌رسد و باقی به حاکم شرع تعلق دارد.

وصیت مادر درباره طلا

اگر مادری وصیت کند که طلاهایش تنها به دختران برسد، این وصیت تنها برای یک‌سوم از اموال معتبر است و باقی طلا باید طبق قانون میان سایر وراث تقسیم شود. وصیت شفاهی مادر درباره طلا، تنها در صورت ارائه سند معتبر یا شهادت شهود قابل پذیرش خواهد بود.

قانون ارث پدر و مادر

قانون ارث میان پدر و مادر تفاوتی ندارد و هر دو تحت اصول یکسانی ارث خواهند برد. در صورتی که زن فوت کند و فرزند نداشته باشد اما شوهرش از زن دیگری فرزند داشته باشد، همچنان نصف اموال زن به همسرش تعلق می‌گیرد.

قتل و ارث

اگر مردی همسر خود را به قتل برساند، از وی ارث نخواهد برد. قتل یکی از موانع ارث است و حتی اگر زن بدون فرزند باشد، قاتل از ارث محروم خواهد شد.

انحصار وراثت

پس از فوت هر شخص، وراث موظف‌اند از طریق قانونی و با مراجعه به دادگاه، نسبت به اخذ گواهی انحصار وراثت اقدام کنند. این امر به جلوگیری از اختلافات و اطمینان از رعایت حقوق همه وراث کمک می‌کند. برای تقسیم ارث:

ابتدا بدهی‌های متوفی پرداخت می‌شود.

یک‌سوم از اموال برای وصیت و هزینه‌های کفن و دفن کنار گذاشته می‌شود.

باقی اموال طبق سهم‌الارث قانونی بین وراث تقسیم می‌گردد.