طلاق از طرف مرد بدون حضور زن چگونه است؟

تأیید شده توسط وکلای متخصص آی دادرس

محتوای این مقاله صرفا برای افزایش آگاهی شماست. قبل از هرگونه اقدام، جهت راهنمایی از وکلای آی دادرس مشاوره بگیرید.

در چند سال اخیر، بسیاری از زوج‌ها به دلایل مختلف، به‌دنبال جدایی و پایان زندگی مشترک خود هستند. گاه این جدایی در قالب طلاق توافقی صورت می‌گیرد که بر اساس تفاهم دوطرفه شکل می‌گیرد.

اما در مواردی دیگر، موضوع طلاق از طرف مرد پیش می‌آید و شاهد طلاق یک طرفه توسط مرد هستیم؛ حتی در شرایطی که زن تمایلی به همکاری نداشته باشد. در چنین پرونده‌هایی ممکن است موضوع طلاق از طرف مرد بدون حضور زن نیز مطرح شود.

در این مقاله از آی دادرس، قصد داریم هم به اختصار توضیح دهیم که چرا و چگونه این نوع جدایی اتفاق می‌افتد، هم پاسخی روشن به پرسش‌های رایج شما ارائه کنیم تا با چشمانی بازتر بتوانید اقدام کنید.

دقت داشته باشید که در روند طلاق از طرف مرد بدون حضور زن، الزامات حقوقی گوناگونی مانند تعیین‌تکلیف مهریه، نفقه، اجرت‌المثل و حتی حضانت فرزندان وجود دارد و پیچیدگی این پرونده‌ها، مشورت با وکیل متخصص را اجتناب‌ناپذیر می‌کند.

اگر شما هم در موقعیتی مشابه هستید یا به دنبال اطلاعات تکمیلی و دریافت خدمات حقوقی در این زمینه هستید، می‌توانید با تیم وکالتی ما تماس بگیرید تا از ابتدا تا انتهای کار، همراه شما باشیم و به بهترین نتیجه ممکن دست پیدا کنید.

طلاق از طرف مرد بدون حضور زن چگونه است؟

این پرسش زمانی مطرح می‌شود که مرد، بنا بر دلایل مختلف، تصمیم به پایان‌دادن زندگی مشترک می‌گیرد و همسرش یا در جلسات رسیدگی حاضر نمی‌شود و یا غایب (ناپدید) است. در اینجا، واژه «غیابی» معمولاً با چنین پرونده‌هایی گره می‌خورد.

اما لازم است بدانیم طلاق غیابی تنها زمانی شکل می‌گیرد که زن واقعاً در دادگاه حاضر نشده و دفاعی هم ارائه نکرده باشد. اگر زن از روند دادخواست طلاق آگاه باشد اما عمداً در جلسه‌ها شرکت نکند، دادگاه پس از طی تشریفات ابلاغ، می‌تواند حکم طلاق را صادر کند.

این طلاق، بسته به شرایط، پیچیدگی‌های خودش را دارد.

از جمله این‌که وقتی دادگاه حکم طلاق را به‌صورت غیابی صادر می‌کند، زن همچنان حق واخواهی دارد؛ بدین معنا که اگر دلایل موجهی داشته باشد که چرا در دادگاه حضور نیافته، می‌تواند طی مهلت مقرر (مثلاً بیست روز) از همان دادگاه بخواهد پرونده دوباره رسیدگی شود.

بنابراین، اگر مرد واقعاً قصد داشته باشد بدون حضور همسرش طلاق بگیرد، ابتدا باید ابلاغ‌های قانونی را انجام دهد و نشان دهد که در اطلاع‌رسانی کوتاهی نکرده است.

شرایط حقوقی طلاق از طرف مرد

قانون مدنی در مادۀ ۱۱۳۳ به‌صراحت بیان می‌کند که مرد می‌تواند هر زمان بخواهد زن خویش را طلاق دهد؛ مشروط بر آن‌که حقوق مالی وی را بپردازد.

این حق یک‌جانبه، باعث نگرانی بسیاری از زنان می‌شود، اما نکته اینجاست که قانون‌گذار، برای جلوگیری از تضییع حق زنان، سازوکارهایی پیش‌بینی کرده است.

• اگر زن در جلسات دادگاه نباشد و اعتراضی هم نکند، رأی طلاق به‌صورت غیابی صادر می‌شود و نام «طلاق غیابی» به خود می‌گیرد.
• حقوق مالی مانند مهریه، نفقه، اجرت‌المثل و حتی شرط تنصیف اموال (اگر در عقدنامه امضا شده باشد) همچنان بر عهدۀ مرد خواهد بود. دادگاه نیز در حکم نهایی، هم به موضوع جدایی و هم به تکلیف مطالبات مالی زن می‌پردازد.
• اگر زن راضی به طلاق نباشد، باز هم مرد می‌تواند به استناد مادۀ ۱۱۳۳ دادخواست بدهد، اما دادگاه پیش از صدور حکم، مواردی چون مهریه و نحوه پرداخت آن را مشخص می‌کند.
• در صورتی‌ که زن حاضر نباشد و دفاعی ارائه نکند، مرد باید ازطریق اعلان در روزنامه‌های کثیرالانتشار یا روش‌های ابلاغ قانونی ثابت کند که تلاشی در جهت مطلع‌کردن همسرش کرده است؛ وگرنه دادگاه حکم غیابی نخواهد داد.

طلاق توافقی

گاهی پرسشی مطرح می‌شود که آیا اگر زن در دادگاه حضور نداشته باشد، می‌توان پرونده را به‌سمت طلاق توافقی برد؟ پاسخ این است که طلاق توافقی زمانی رخ می‌دهد که زوجین بر سر تمامی جنبه‌های حقوقی و مالی به تفاهم رسیده باشند.

گاهی حتی در میانه‌ی دعوای طلاق از طرف مرد یا زن، دو طرف تصمیم می‌گیرند پرونده را خاتمه دهند و با هم به‌صورت دوستانه تمام امور را حل‌وفصل کنند. در چنین شرایطی، هرچند شروع دعوا به‌صورت یک‌طرفه بوده، اما در نهایت طلاق توافقی خواهد شد.

بااین‌حال، اگر زن در دسترس نباشد یا عملاً هیچ رضایتی برای طلاق نشان ندهد، امکان تبدیل دعوای یک‌طرفه به طلاق توافقی وجود ندارد.

بنابراین طلاق توافقی تنها زمانی شکل می‌گیرد که هر دو طرف، چه مرد و چه زن، بخواهند به اختلافات خاتمه بدهند و بر سر همۀ امور مالی، حضانت فرزندان و سایر موضوعات مرتبط به نقطۀ اشتراک برسند. می توانید در رابطه با سوال طلاق توافقی بدون وکیل چقدر طول میکشد؟ در آی دادرس بخوانید

طلاق از طرف مرد

مرد برای طلاق همسر، نیاز ندارد الزاماً دلایل قوی و محکمه‌پسند نظیر سوءرفتار زن یا عسر و حرج ارائه دهد. طبق قانون، این حق برای وی در نظر گرفته شده است.

با این‌ حال، اگر ریشۀ اختلاف خیلی جدی باشد و زن هم در طول دادگاه حاضر نشود، ممکن است مرد کار آسان‌تری داشته باشد؛ زیرا قاضی صرفاً طبق اختیار مرد و نبود رضایت زن، حکم به طلاق می‌دهد.

اما این آسانی مطلق نیست. مرد موظف به پرداخت حقوق مالی زن است؛ مهریه، نفقۀ ایام عده، اجرت‌المثل (اگر زن مطالبه کند)، و حتی تنصیف اموال در برخی عقدنامه‌های جدید.

همه این‌ها می‌تواند فشار مالی بالایی برای مرد ایجاد کند. از همین رو، توصیه می‌شود مرد پیش از ثبت دادخواست، با یک وکیل متخصص مشورت کند تا بهترین روش برای پرداخت یا تقسیط مهریه تعیین شود.

طلاق یک طرفه توسط مرد

در ادبیات حقوقی، گاه از «طلاق یک طرفه توسط مرد» سخن به میان می‌آید. این اصطلاح همان وضعیتی است که پیش‌تر اشاره کردیم؛ وقتی زن به هر دلیلی رضایتی برای جدایی ندارد، اما مرد علی‌رغم میل همسر، درخواست طلاق می‌دهد.

این نوع جدایی کاملاً قانونی است، اما می‌تواند زمان‌بر باشد. چراکه زن اختیار اعتراض و طرح درخواست‌های مالی متعدد دارد و از راه‌های واخواهی یا تجدیدنظرخواهی برای تأخیر در صدور حکم قطعی استفاده می‌کند.

نهایتاً وقتی حکم قطعی صادر شد، مرد می‌تواند با همان حکم به دفتر رسمی طلاق مراجعه کند و صیغۀ طلاق را جاری سازد. گاه مرد تصور می‌کند که به‌محض ارائه دادخواست، همه‌چیز در کوتاه‌ترین زمان ممکن تمام می‌شود؛ درحالی‌که ممکن است پرونده چند ماه یا حتی یک سال طول بکشد، چون زن می‌تواند از رأی بدوی به دادگاه تجدیدنظر و در نهایت به دیوان عالی کشور شکایت برده و روند را طولانی کند.

طلاق از طرف مرد بدون حضور زن

این پرسش که آیا مرد می‌تواند بدون حضور زن و حتی بدون اطلاع او را طلاق دهد؟

از دغدغه‌های متداول است. براساس قانون، هنگامی‌که مرد قصد جدایی دارد، باید دادخواست خود را تقدیم دادگاه کند و دادگاه باید زن را از این موضوع باخبر سازد. اگر او مجهول‌المکان باشد یا عمداً در دادگاه شرکت نکند، روند رسیدگی با تشریفات ابلاغ قانونی پیش می‌رود.

در مرحله بعد، اگر زن باز هم حضور نیابد یا دفاعی ارائه نکند، قاضی ممکن است رأی را به‌صورت غیابی صادر کند. اما بدون صدور حکم قطعی دادگاه، هیچ دفتر رسمی طلاقی حق ثبت جدایی را ندارد.

بنابراین بدون حضور زن تنها زمانی واقعی می‌شود که دادگاه وکیل یا نمایندۀ زن را نبیند و خود زن نیز در هیچ مرحله‌ای شرکت نکند و در نهایت حکم قطعی شود.

موانع و محدودیت‌های طلاق از طرف مرد بدون حضور زن

نباید فراموش کرد که طلاق غیابی برای مرد هم خالی از دردسر نیست. ممکن است پس از صدور حکم، زن از فرصت واخواهی و تجدیدنظرخواهی استفاده کند و حکم را نقض کند. همچنین اگر زن مدتی بعد بتواند ثابت کند که نسبت به دادخواست و جلسات رسیدگی بی‌خبر بوده، می‌تواند برای رسیدگی مجدد اقدام کند.

از سوی دیگر، حقوق مالی زن هیچ‌گاه زایل نمی‌شود؛ حتی در طلاق غیابی. در حکم دادگاه، تکلیف مهریه و سایر مطالبات مشخص می‌شود. اگر مرد توان پرداخت یکجای مهریه را نداشته باشد، باید درخواست اعسار و تقسیط مهریه را ارائه دهد. بنابراین اگرچه مرد برای شروع طلاق نیازی به رضایت زن ندارد، اما ملزم است در نهایت، تمام تعهدات مالی را تسویه کند.

نقش وکیل در طلاق از طرف مرد بدون حضور زن

پرونده‌های طلاق، به‌ویژه زمانی که یک طرف غایب است، حساسیت بیشتری دارند. انتخاب وکیل متخصص طلاق می‌تواند خیالتان را از جهت تشریفات و زمان‌بندی راحت کند.

از سویی، حضور وکیل باعث می‌شود که مرد نیازی به شرکت مکرر در جلسات نداشته باشد و روند قانونی پرونده را شخص حرفه‌ای پیش ببرد.

مزیت دیگر وکیل، در مذاکرات احتمالی با زن یا وکیل اوست. بسیاری از دادخواست‌های یک‌طرفه، حتی اگر در ابتدا با مخالفت زن روبه‌رو شده باشد، در نهایت به توافق و مصالحه می‌انجامد.

گاهی پرونده آن‌قدر طولانی می‌شود که طرفین ترجیح می‌دهند با یکدیگر وارد مذاکره شوند. داشتن یک وکیل کارآزموده، به اخذ بهترین تصمیم مالی و حقوقی کمک شایانی می‌کند.

طلاق غیابی و مدارک و هزینه‌های آن

طلاق غیابی زمانی رخ می‌دهد که دادخواست طلاق به دادگاه ارائه می‌شود و همسرِ خوانده غیبت دارد یا مجهول‌المکان است. مدارک لازم برای طرح دعوا شامل اصل سند ازدواج یا رونوشت آن، شناسنامه و کارت ملی مرد است. اگر زن در هیچ‌یک از مراحل حضور نداشته باشد و حکمی علیه او صادر شود، این حکم طلاق غیابی به‌شمار می‌رود.

هزینۀ این طلاق در گام اول، همان هزینه‌های ثبت دادخواست و دادرسی است که مبلغی مشخص در دفتر خدمات قضایی پرداخت می‌شود.

پس از صدور حکم نیز هزینه‌های جانبی مانند هزینه‌های داوری، حق‌الوکاله وکیل، هزینه انتشار آگهی روزنامه (درصورت مجهول‌المکان بودن زن)، یا هزینه مشاوره (که در برخی موارد الزامی است) وجود دارد.

گاهی پرسیده می‌شود آیا مرد می‌تواند بدون پرداخت مهریه، به‌سادگی زن را طلاق دهد؟ خیر. مطابق مادۀ ۲۹ قانون حمایت خانواده، قاضی موظف است پیش از اجرا شدن حکم طلاق، تکلیف حقوق مالی زوجه را تعیین کند.

اگر مهریه پرداخت نشود، ثبت طلاق در دفترخانه هم امکان‌پذیر نخواهد بود. نمونه‌ای از مزیت داشتن وکیل در همین روند نمایان می‌شود. اگر مردی واقعاً توان پرداخت یکجای مهریه را نداشته باشد، وکیل می‌تواند با ارائه دادخواست اعسار به دادگاه، مهریه را تقسیط کند تا فشار کمتری بر موکل وارد شود.

چطور دادگاه را برای صدور حکم طلاق بدون حضور زن قانع کنیم؟

به‌طور خلاصه، مرد برای گرفتن حکم طلاق بدون حضور همسر، باید مراحل ابلاغ را به‌درستی انجام دهد. یعنی نشان دهد که زن را از طریق آدرس رسمی، در جریان گذاشته است.

اگر زن در دادگاه حاضر نشود و هیچ لایحه یا واکنشی ارسال نکند، قاضی امکان صدور رأی غیابی را دارد. همچنین اگر مرد حاضر به پرداخت حقوق مالی باشد و مانعی هم برای ثبت طلاق وجود نداشته باشد، پرونده زودتر به نتیجه می‌رسد.

از سویی دیگر، اگر زن طی چهار سال در زندگی مشترک حاضر نباشد یا دچار غیبت طولانی شود، یکی از دلایل قانونی طلاق برای مرد شکل می‌گیرد.

البته این امر بیشتر در طلاق از طرف زن کاربرد دارد (غیبت طولانی مرد)، اما اگر فرضاً زن ناپدید شده و دسترسی‌ای به او وجود ندارد، مرد می‌تواند درخواست طلاق بدهد و در نوبت‌های مشخص آگهی کند تا اگر زن در جایی حضور دارد، از روند کار باخبر شود.

حضانت فرزند در طلاق غیابی

بر اساس قانون، حضانت فرزند دختر و پسر تا ۷ سالگی با مادر است و پس از آن، دختر تا ۹ سالگی و پسر تا ۱۵ سالگی با پدر خواهد بود؛ مگر این‌که در دادگاه ثابت شود صلاح کودک ایجاب می‌کند حضانت به‌نحو دیگری باشد.

در طلاق‌های غیابی، اگر زن غایب باشد و دسترسی به او نباشد، طبعاً حضانت به پدر سپرده می‌شود.

بااین‌حال، اگر زن بعدها بازگردد، می‌تواند با طرح دعوا نسبت به وضعیت حضانت تجدیدنظر بخواهد. مهم آن است که قانون‌گذار همیشه «مصلحت فرزند» را بر هر چیز دیگری مقدم می‌داند.

بنابراین اگر زنی صلاحیت نگهداری از کودک را نداشته باشد، دادگاه بعد از شنیدن ادله، تصمیم متفاوتی اتخاذ خواهد کرد.

سخن پایانی

طلاق از طرف مرد بدون حضور زن به نظر ساده می‌آید اما جزئیات و دشواری‌های زیادی دارد. از یک سو، مرد می‌تواند بدون نیاز به رضایت همسرش تقاضای جدایی کند، ولی در طرف دیگر، برای اتمام این پروسه باید تکلیف مهریه، نفقه، اجرت‌المثل و حتی حضانت کودکان به‌دقت روشن شود.

علاوه بر آن، غیبت زن جلوی صدور حکم را نمی‌گیرد ولی می‌تواند باعث طولانی‌شدن رسیدگی یا صدور رأی غیابی و سپس واخواهی از طرف زوجه شود.

بنابراین بهترین راه آن است که پیش از هر اقدامی با وکیل متخصص مشورت کنید تا مسیر حقوقی امن‌تر و معقول‌تری را طی کنید.

اگر در این زمینه نیاز به همراهی و مشاوره دارید، می‌توانید با شماره‌های 09123637114 و 09134664581 تماس بگیرید تا تیم وکلای متخصص، شما را در رسیدن به بهترین راهکار یاری کنند.

زندگی مشترک، تصمیمی مهم است و طلاق، آخرین مرحله‌ای است که باید با آگاهی دقیق از حقوق و تکالیف قانونی انجام شود.

سوالات متداول