طلاق از طرف مرد بدون پرداخت مهریه (شرایط و مراحل)

تأیید شده توسط وکلای متخصص آی دادرس

محتوای این مقاله صرفا برای افزایش آگاهی شماست. قبل از هرگونه اقدام، جهت راهنمایی از وکلای آی دادرس مشاوره بگیرید.

این روزها، پرسش‌های فراوانی پیرامون طلاق از طرف مرد و چگونگی انجام طلاق یک طرفه توسط مرد در محاکم خانواده مطرح است. برخی از آقایان نیز به دلایلی گوناگون به‌دنبال راهکاری هستند تا روند طلاق از طرف مرد بدون پرداخت مهریه را طی کنند و از پرداخت مهریه معاف شوند.

در واقع، این خواسته عمدتاً به خاطر دغدغه‌های مالی یا اختلافات پیچیده بین زوجین مطرح می‌شود. اما آیا واقعاً چنین امکانی وجود دارد؟

پاسخ کوتاه این است: تحت شرایط طلاق از طرف مرد بدون پرداخت مهریه که در قانون محدود به مواردی خاص است، احتمالاً بتوان بدون پرداخت کامل مهریه جدا شد؛ در غیر این صورت، مهریه همچنان حق قانونی زن به‌شمار می‌رود و بسیاری از مردان ناگزیرند کل یا بخشی از آن را بپردازند.

از سوی دیگر، در مواردی که دو طرف مایل‌اند کمتر درگیر روند دشوار و طولانی دادگاه شوند، طلاق توافقی همیشه یکی از گزینه‌های هوشمندانه و سریع به شمار می‌آید.

در این مقاله، تلاش خواهیم کرد به‌طور جامع به تمام نکات و سوالاتی بپردازیم که ذهن شما را درباره طلاق از طرف مرد بدون پرداخت مهریه و شرایط ممکن آن درگیر کرده است.

اگر شما هم قصد دارید مسیر حقوقی خود را در این زمینه روشن‌تر کنید یا برای پرونده‌ای مشابه نیاز به همراهی تیمی متخصص و کاربلد دارید، می‌توانید با ما تماس بگیرید.

وکلای مجرب ما، ضمن تسلط بر شرایط طلاق از طرف مرد بدون پرداخت مهریه و تسهیل فرایندهای مرتبط با طلاق یک طرفه توسط مرد، به شما کمک می‌کنند تا در محیطی امن و مطمئن بهترین تصمیم ممکن را بگیرید.

درصورت تمایل، هم‌اکنون می‌توانید برای دریافت مشاوره یا طرح پرونده با کارشناسان حقوقی آی دادرس ارتباط بگیرید.

طلاق از طرف مرد و دیدگاه قانون

در حقوق ایران و طبق مادۀ 1133 قانون مدنی، مرد می‌تواند با ارادۀ خویش، همسر خود را طلاق دهد؛ حتی اگر دلیل خاصی نداشته باشد. این رویکرد قانونی، نشان می‌دهد که اختیار طلاق، در اصل، به مرد داده شده است.

اما تسریع در استفاده از این حق آسان نیست. زیرا زن نیز حقوق شرعی و قانونی مشخصی دارد که رعایت آن‌ها در روند صدور حکم طلاق الزامی است.

به‌عبارت دیگر، امکان «طلاق یک طرفه توسط مرد» وجود دارد، اما با توجه به مقرراتی که برای دفاع از حقوق زن وضع شده، مرد موظف است شرایطی را رعایت کند تا حکم دادگاه صادر شود.

مهریه در جایگاه اصلی‌ترین حق مالی زوجه، نقش جدی دارد و در صورتی که مرد درخواست طلاق بدهد، اصولاً بایستی تکلیف مهریه و سایر حقوق مالی همچون نفقه، اجرت‌المثل و شرط تنصیف دارایی را مشخص کند.

حال اگر مرد درصدد باشد که بدون پرداخت مهریه از زن جدا شود، با چه موانع قانونی مواجه خواهد بود؟ آیا اصولاً چنین امکانی وجود دارد یا خیر؟

طلاق از طرف مرد بدون پرداخت مهریه؛ یک آرزوی محال یا فرصتی قانونی؟

نخستین نکته‌ای که باید دربارۀ «طلاق از طرف مرد بدون پرداخت مهریه» مورد توجه قرار گیرد، اصل بودن مهریه است. طبق قانون و شرع، به محض انعقاد عقد ازدواج، زن مالک مهریه می‌شود و می‌تواند در هر زمان آن را مطالبه کند.

مهریه دِینی است که بر عهدۀ مرد قرار گرفته و صرف وجود اختلاف یا تقصیر زن در زندگی مشترک، باعث سقوط حق مهریه نمی‌شود.

بااین‌حال، برخی موارد استثنایی یا وضعیت‌های خاص وجود دارد که ممکن است در عمل، مهریه به زن تعلق نگیرد یا بخشی از آن سقوط کند. باید دانست که این موارد بسیار محدود هستند و در ادامه به آن‌ها اشاره می‌کنیم:

1. فسخ نکاح پیش از نزدیکی در شرایط قانونی
   گاهی عقد ازدواج به دلایل قانونی ازجمله تدلیس در ازدواج یا بروز عیوبی که حق فسخ را ایجاد می‌کند، منحل می‌شود. در چنین حالتی، اگر پیش از نزدیکی فسخ صورت گیرد (و علت فسخ نیز ناتوانی جنسی مرد نباشد) امکان دارد مهریه به زن تعلق نگیرد.
   البته این مورد جنبه‌ای کاملاً استثنایی و نادر دارد.

2. باطل بودن اصل عقد
   اگر عقد ازدواج به‌طورکلی باطل باشد و رابطۀ زوجیت شکل شرعی و قانونی نداشته باشد، زن اصولاً حق گرفتن مهریه ندارد؛ مشروط بر اینکه دو طرف نسبت به بطلان عقد آگاهی داشته باشند و رابطه‌ای هم شکل نگرفته باشد.

3. بذل مهریه از سوی خود زن
   در صورتی که زن مهریه‌اش را به مرد ببخشد یا به‌اصطلاح ابراء کند، دیگر مهریه‌ای بر عهدۀ مرد باقی نمی‌ماند و مرد می‌تواند بدون پرداخت مهریه همسرش را طلاق دهد.
   این امر زمانی رخ می‌دهد که زن از یک امتیاز دیگر استفاده کند؛ برای مثال، در طلاق توافقی یا طلاق خلع، زن گاه برای رهایی سریع‌تر از زندگی مشترک، مهریه را می‌بخشد.

طلاق یک طرفه توسط مرد در نگاه عملی

«طلاق یک طرفه توسط مرد» یعنی مرد بدون رضایت همسر و صرفاً با استناد به حق قانونی خویش برای طلاق، در دادگاه دادخواست می‌دهد.

دادگاه نیز او را موظف خواهد کرد تا مراحل رسیدگی را پشت سر بگذارد. ازجمله این مراحل، معرفی داور، شرکت در جلسات مشاوره و پرداخت حقوق مالی زوجه است.

آنچه در این میان مهم است، وجود یا عدم وجود دلایل مستحکم برای طلاق نیست؛ زیرا طبق مادۀ 1133، مرد حتی بدون دلیل نیز اختیار طلاق دارد. اما فرایند وصول حکم ساده و سریع نخواهد بود، چون زن می‌تواند با اعتراض و دفاع از حقوق خود، روند طلاق را طولانی کند.

شرایط طلاق از طرف مرد بدون پرداخت مهریه

اکنون ممکن است این سؤال به ذهن برسد که «شرایط طلاق از طرف مرد بدون پرداخت مهریه» دقیقاً چه چیزهایی است؟ پاسخ را می‌توان در چهارچوبی مختصر اما کاربردی بیان کرد:

• اولاً، اگر پیش از شروع زندگی زناشویی مشخص شود عقد باطل بوده یا مرد به دلیل قانونی حق فسخ داشته و رابطه‌ای هم شکل نگرفته، ممکن است مهریه منتفی شود.

• دوم اینکه زن به‌صورت قانونی مهریۀ خود را بخشیده باشد. این بذل مهریه اغلب در موقعیت‌هایی رخ می‌دهد که زن به‌دلایل شخصی تمایل دارد سریع‌تر از زندگی مشترک خارج شود و حاضر است مهریه را ببخشد.

• سوم، اگر مهریه عندالاستطاعه باشد و مرد هم واقعاً تمکن مالی نداشته باشد، زن نمی‌تواند مرد را مجبور به پرداخت مهریه کند تا زمانی که استطاعت مرد اثبات شود. ولی این به‌معنی «عدم پرداخت مطلق» نیست؛ بلکه بحث بر سر «ناتوانی فعلی از پرداخت» است.

براین‌اساس می‌توان نتیجه گرفت در حالت عادی، طلاق از طرف مرد بدون پرداخت مهریه تقریباً ناممکن است؛ مگر در حالت‌هایی که قانون اجازه می‌دهد یا زن خود از مهریه می‌گذرد.

طلاق توافقی؛ میانبری برای رهایی از مشکلات طولانی

گاه زوجین به این نتیجه می‌رسند که ادامۀ زندگی ناممکن شده و توافق می‌کنند بدون طرح دعوای طولانی، از هم جدا شوند.

یکی از مواردی که در طلاق توافقی مطرح است، امکان سازش بر سر مهریه و دیگر حقوق مالی زن است.

مردی که تمایل دارد بدون پرداخت مهریه از زندگی مشترک خارج شود، ممکن است با مذاکره و طرح مشوق‌هایی مانند انتقال اموال دیگر یا دادن امتیازاتی خاص، زن را قانع کند که بخشی یا تمام مهریه را ببخشد.

در چنین شرایطی، اگر زن هم به جدایی راغب باشد، می‌تواند موافقت کند و با بخشیدن مهریه، از کشمکش‌های دادگاهی و هزینۀ زمانی بپرهیزد. در نهایت، قاضی گواهی عدم امکان سازش را صادر می‌کند و زن و مرد می‌توانند با مراجعه به دفتر طلاق و ازدواج، صیغۀ طلاق توافقی را جاری کنند.

ویژگی‌های یک وکیل خوب برای طلاق از طرف مرد

مبحث وکیل در طلاق از جانب مرد نیز بسیار مهم است. چرا که گاه مرد به‌واسطۀ مشغلۀ کاری یا ناآگاهی از روال قضایی، قادر نیست شخصاً کار را پیگیری کند.

وکیل طلاق باید با دانش تخصصی و تجربۀ کافی، مصالح موکل را درنظر گیرد و در کوتاه‌ترین زمان ممکن بهترین نتیجه را رقم بزند. یک وکیل خوب باید:

• دانش حقوقی و به‌روز داشته باشد.

• مهارت کافی در مذاکره برای کاهش تنش با زن و احتمالاً حل‌وفصل سریع پرونده داشته باشد.

• صداقت و امانت‌داری را سرلوحۀ فعالیت خود قرار دهد و راهنمایی‌های واقع‌بینانه ارائه کند.

• در صورت نیاز به طرح دعوا در دادگاه، بتواند مستندات و مدارک را به‌خوبی ارائه و دفاع کند.

• حسن شهرت و اخلاق‌مداری نیز از ویژگی‌های مهم هر وکیل برتر محسوب می‌شود.

بهترین وکیل با تبحر در دعاوی طلاق از طرف مرد

اگر در کرج یا تهران و حومه سکونت دارید یا به دنبال وکیلی حرفه‌ای هستید که ضمن تخصص در امور حقوقی، تجربه و موفقیت‌های چشمگیری در پرونده‌های مختلف داشته باشد، با توجه به سابقه و میزان رضایت موکلان، افراد زیر جزء گزینه‌های شایسته برای سپردن امور حقوقی شما هستند:

1. محمد مهدی حکیمی‌پور

   • جزو صد وکیل برتر کانون وکلای دادگستری البرز

   • رتبه اول حقوق تجارت آزمون کانون وکلای دادگستری

   • رتبه برتر آزمون کارشناسی ارشد حقوق

   • مدرّس متقاضیان آزمون وکالت کانون وکلاء و مرکز وکلاء

   • پذیرفته‌شدۀ آزمون سر دفتری، قضاوت، وکالت

   • متخصص دعاوی حقوقی، کیفری، خانواده، کمیسیون‌های شهرداری، کمیسیون‌های منابع طبیعی و جهاد کشاورزی

   • جهت تماس و مشاوره: 09123637114

2. پوریا پرویزی

   • وکیل پایه‌یک دادگستری

   • عضو کانون وکلای دادگستری مرکز

   • 10 سال سابقۀ وکالت

   • عضو جامعۀ مدرسین قوه قضاییه

   • کارشناس ارشد رشته حقوق از دانشگاه تهران

   • رتبه اول حقوق کیفری در آزمون کانون وکلای دادگستری

   • سابقۀ وکالت در 2000 پرونده با 90درصد موفقیت

   • جهت تماس: 09122198435

3. میرمسعود فرزانه

   • عضو کانون وکلای دادگستری استان البرز

   • کارشناس ارشد حقوق دانشگاه تهران

   • پذیرفته‌شدۀ قضاوت و مرکز وکلای تهران

   • عضو انجمن جرم‌شناسی استان البرز

   • متخصص دعاوی حقوقی، کیفری، خانواده، کمیسیون‌های شهرداری، منابع طبیعی، جهاد کشاورزی

   • جهت هماهنگی: 09127670819

4. امین صنعت

   • بیش از 5 سال سابقۀ وکالت

   • وکیل پایه‌یک مرکز وکلای تهران

   • کارشناس ارشد حقوق دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج

   • وکیل ارشد واحد حقوقی شرکت تولیدی صنعت برس

   • مدرس متون فقهی و حقوقی به زبان عربی

   • نمایندۀ ویژۀ وکلا در عراق

   • متخصص دعاوی حقوقی، کیفری، خانواده، کمیسیون‌های شهرداری، منابع طبیعی و جهاد کشاورزی

   • دارای گواهی بهترین وکیل موسسۀ حقوقی طلوع عدل

   • شماره تماس: 09127679560

5. پیام میرالی

   • فارغ‌التحصیل کارشناسی حقوق از دانشگاه آزاد واحد کرج

   • نماینده حقوقی برند علی‌کافه در لندن

   • متخصص دعاوی حقوقی، کیفری، خانواده، کمیسیون‌های شهرداری، منابع طبیعی و جهاد کشاورزی

   • جهت تماس: 09120882835

6. علی زیادی

   • وکیل پایه‌یک دادگستری

   • عضو مرکز وکلای استان تهران و کمیسیون بازرسی آن

   • بیش از 7 سال سابقۀ درخشان در پرونده‌های موفق

   • متخصص دعاوی کمیسیون مادۀ 100 شهرداری و دیوان عدالت اداری

   • متخصص دعاوی حقوقی، کیفری، خانواده و کمیسیون‌های شهرداری

   • شماره تماس در دسترس

7. مهدی اسدی

   • وکیل مجرب و باسابقه در کرج، موفق در دعاوی خاص و امور اراضی کشور

   • متخصص دعاوی حقوقی، کیفری، خانواده، کمیسیون‌های شهرداری، منابع طبیعی و جهاد کشاورزی

هر یک از این وکلا، باتوجه به تجربه و تبحری که در زمینۀ «طلاق از طرف مرد»، «طلاق توافقی»، «دعاوی خانوادگی» و سایر موضوعات حقوقی دارند، می‌توانند شما را در کوتاه‌ترین زمان ممکن به نتیجۀ مطلوب برسانند.

در صورتی‌ که مایلید دربارۀ نحوۀ پذیرش پرونده یا اخذ مشاوره حقوقی اطلاعات بیشتری کسب کنید، با شمارۀ 09123637114 و 09134664581 تماس بگیرید.

نکاتی حیاتی دربارۀ فرایند طلاق از طرف مرد

• مهریه‌های عندالمطالبه و عندالاستطاعه

  مهریه عندالمطالبه به‌محض درخواست زوجه باید پرداخت شود، اما مرد می‌تواند تقاضای اعسار بدهد تا به شکل اقساطی پرداخت کند. اگر مهریه عندالاستطاعه باشد، زن زمانی می‌تواند مهریه‌اش را مطالبه کند که تمکن مالی مرد را ثابت نماید.

• حق اعتراض زن

  زن می‌تواند به حکم صادرشده اعتراض کند. اعتراض او می‌تواند روند رسیدگی را از دادگاه بدوی به دادگاه تجدیدنظر و نهایتاً دیوان عالی کشور بکشاند. این کار گاه زمان جدایی را تا یک سال یا بیشتر به تعویق می‌اندازد.

• حقوق مالی زن غیر از مهریه

  زوجه ممکن است حقوق مالی دیگری همچون نفقه، اجرت‌المثل و شرط تنصیف دارایی را نیز مطالبه کند. مرد نمی‌تواند فرایند طلاق را بدون تعیین‌تکلیف این موارد پیش ببرد.

• اهمیت حضور وکیل

  مشاوره با وکیل ماهر، باعث می‌شود این فرایند پیچیده و حساس، در مسیری درست هدایت شود و هزینۀ زمانی و عاطفی کمتری را به طرفین تحمیل کند.

• طلاق توافقی؛ میانبر کوتاه و کم‌تنش

  اگر مرد تمایل جدی به جدایی دارد، اما از پیگیری‌های طولانی و اعتراض‌های احتمالی زن نگران است، طلاق توافقی گزینه‌ای کارآمدتر است. در طلاق توافقی، توافق بر سر مهریه، نفقه و دیگر امور از پیش انجام می‌شود و مسیر قانونی کوتاه‌تر و آرام‌تری طی خواهد شد.

سخن پایانی

همان‌گونه که اشاره شد، طلاق از طرف مرد بدون پرداخت مهریه صرفاً تحت شرایطی محدود ممکن است؛ از جمله اثبات بطلان عقد، فسخ پیش از نزدیکی در موارد خاص یا بخشش مهریه از سوی زن.

در بیشتر سناریوها، مرد برای گرفتن حکم طلاق موظف به تعیین‌تکلیف مهریه، نفقه و سایر حقوق مالی زوجه است.

مهم‌ترین نکته این است که حتی اگر مرد بتواند دلیل موجه برای طلاق ارائه دهد، این امر مانعی برای پرداخت مهریه نخواهد بود؛ چرا که مهریه دِینی است که با عقد نکاح بر عهدۀ او قرار گرفته است.

برای پیشگیری از بروز اشتباه در تشخیص مسیر قانونی، توصیه می‌شود که از همراهی وکیلی آگاه بهره ببرید.

با توجه به پیچیدگی و زمان‌بر بودن روند دادگاه، داشتن وکیل کارآزموده بسیاری از چالش‌ها را برطرف کرده، امور اداری و حقوقی را سرعت می‌بخشد و فشار روانی را کاهش می‌دهد.

در صورت نیاز به مشاوره، می‌توانید با شمارۀ 09123637114 و 09134664581 تماس بگیرید تا ضمن آگاهی از ضوابط قانونی و تشریفات دادرسی، بهترین تصمیم را برای ادامه یا خاتمۀ زندگی مشترک بگیرید.

سوالات متداول