نحوه شکایت از مأمور نیروی انتظامی

تأیید شده توسط وکلای متخصص آی دادرس

محتوای این مقاله صرفا برای افزایش آگاهی شماست. قبل از هرگونه اقدام، جهت راهنمایی از وکلای آی دادرس مشاوره بگیرید.

مأمورین نیروی انتظامی موظف به حفظ امنیت و آرامش عمومی هستند. این افراد که به‌عنوان ضابط دادگستری شناخته می‌شوند، باید پس از گذراندن آموزش‌های تخصصی و دریافت کارت ویژه، در مواقع ضروری و با رعایت قوانین وارد عمل شوند تا از وقوع جرم جلوگیری کنند.

شکایت از مأمور نیروی انتظامی زمانی مطرح می‌شود که این افراد از حدود قانونی اختیارات خود فراتر روند.

اقدامات مأمورین نیروی انتظامی

اولین و مهم‌ترین اصل در اقدامات مأمورین نیروی انتظامی، رعایت اصل قانونی بودن جرم و مجازات است. این اصل بدین معناست که مأمورین باید ضمن کشف جرم و دستگیری متهم، از نقض آزادی‌های فردی و ورود غیرقانونی به حریم خصوصی افراد اجتناب کنند.

تمام افراد بی‌گناه هستند مگر اینکه خلاف آن اثبات شود؛ بنابراین مأمور نیروی انتظامی تنها به‌صرف یونیفرم پوشیدن یا به بهانه برقراری امنیت، حق تعرض به افراد بی‌گناه را ندارد.

برای مثال، اخیراً ویدیویی در فضای مجازی منتشر شد که در آن یک افسر به همراه سرباز وظیفه، با صاحب یک سگ برخورد می‌کنند. رفتار سرباز در این ویدیو بسیار خشن و تهدیدآمیز بود، تا حدی که برخلاف دستور مافوق خود، اقدام به بیرون آوردن اسلحه کرده و مردم را ترساند. این رفتار نمونه بارزی از سو استفاده از اختیارات قانونی است.

حقوق متهم

پلیس موظف به رعایت حقوق متهمان است. متهمان تا زمان صدور حکم از حقوقی مانند داشتن وکیل، حق سکوت، عدم ضرب و شتم و عدم آسیب‌های جانی و مالی برخوردارند. هرگونه رفتار خلاف این اصول، غیرقانونی و قابل پیگرد است.

نحوه ثبت شکایت از مأمور نیروی انتظامی

برای ثبت شکایت علیه مأمور نیروی انتظامی، ابتدا باید بررسی شود که آیا رفتار وی در چارچوب تخلفات شغلی مأمورین قرار دارد یا خیر. شکایات کیفری و حقوقی این مأموران مانند افراد عادی بررسی می‌شود، اما تخلفات مرتبط با وظایف شغلی، رویه متفاوتی دارند.

بر اساس قانون، ضابطین دادگستری باید برای اقدامات خود مجوز ویژه از دادستانی دریافت کنند. البته در جرائم مشهود، امکان ورود و اقدام فوری وجود دارد و سپس باید به دادستانی گزارش داده شود.

جرائم مشهود شامل موارد زیر هستند:

وقوع جرم در منظر مأمور

معرفی متهم توسط دو شاهد

مشاهده آثار جرم بلافاصله پس از وقوع

فرار متهم از صحنه جرم

ارتکاب جرم در منزل افراد با درخواست صاحب خانه

معرفی خودجوش متهم

جرائم ارتکابی توسط مأمورین نیروی انتظامی

برخی جرائمی که ممکن است توسط مأمورین رخ دهد عبارتند از:

توهین، فحاشی و ضرب و شتم

افشای اطلاعات خصوصی افراد

شکنجه و تهدید متهم

بازداشت بدون مجوز

ورود غیرقانونی به منزل

دریافت رشوه

مجازات مأمورین متخلف

مطابق ماده ۵۷۰ قانون مجازات اسلامی، هر مأموری که آزادی فردی را بدون مجوز قانونی سلب کند، به حبس ۲ ماه تا ۳ سال و انفصال از خدمت محکوم خواهد شد.

اطلاعات لازم برای ثبت شکایت

برای ثبت شکایت، موارد زیر ضروری است:

اطلاعات شاکی (نام، شماره ملی، نشانی و ...)

موضوع شکایت

محل و زمان وقوع جرم

دلایل و مستندات

مشخصات و نشانی مأمور متخلف

شکایت را می‌توان از طریق دادسرای عمومی یا دادسرای نظامی ثبت کرد. همچنین امکان ثبت شکایت از طریق سامانه ۱۹۷ نیز وجود دارد.